Rachunkowość

Jednolity plik kontrolny – JPK

Jednolity plik kontrolny – JPK

Ministerstwo Finansów opublikowało 28 czerwca 2016 r.na swojej stronie internetowej komunikat zawierający najważniejsze informacje odnośnie Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK). W komunikacie tym podane są najważniejsze terminy oraz ukazane funkcje, jakie ma ów plik spełniać. Oto szczegóły.okulary_001 (640x427)

Jednolity Plik Kontrolny (JPK, ang. Standard Audit File-Tax – SAF-T) to zbiór danych, który jest generowany z systemów informatycznych podmiotu gospodarczego za pomocą bezpośredniego eksportu danych. Plik ten będzie w sobie zawierał informacje o operacjach gospodarczych za dany okres. Ponadto ułatwieniem ma być jego ustandaryzowany format i układ (schemat XML), co umożliwi jego przetwarzanie.

Najistotniejszym celem JPK będzie umożliwienie podatnikowi przekazywania informacji podatkowych organom kontroli w formie elektronicznej, dzięki czemu znacząco powinien skrócić się czas wykonywania poszczególnych czynności kontrolnych. Niejednokrotnie umożliwi to odstąpienie od dalszych kontroli. JPK obejmie: rozliczanie podatków od towaru i usług, inne podatki oraz weryfikację ksiąg rachunkowych i ewidencji podatkowych.

Co ważne: generowanie danych w postaci JPK nie będzie wymagało zmian w zasadach prowadzenia ksiąg rachunkowych!

Wprowadzenie JPK w Polsce zostało poprzedzone obserwacjami innych krajów europejskich. Doświadczenie takich krajów jak Austria, Niemcy, Luxemburg, Belgia, Dania, Holandia, Litwa, Słowenia, Szwecja, Portugalia czy Wielka Brytania pokazało wiele skutecznych rozwiązań wprowadzanych do systemów prawnych tych państw.

Istotne są struktury logiczne JPK – jest to zestaw 7 struktur, które obejmują najistotniejsze księgi podatkowe i dowody księgowe. Przedstawiają się one w następujący sposób:

Struktura 1 – księgi rachunkowe – JPK_KR

Struktura 2 – wyciąg bankowy – JPK_WB

Struktura 3 – magazyn – JPK_MAG

Struktura 4 – ewidencje zakupu i sprzedaży VAT – JPK_VAT

Struktura 5 – faktury VAT – JPK_FA

Struktura 6 – podatkowa księga przychodów i rozchodów – JPK_PKPIR

Struktura 7 – ewidencja przychodów – JPK_EWP

 

Kolejną istotną kwestią jest sposób przekazywania plików JPK. Elektroniczne księgi podatkowe i dowody księgowe – na żądanie organów podatkowych i organów kontroli skarbowej – przekazywane są poprzez środki komunikacji elektronicznej lub za pomocą informatycznego nośnika danych, z uwzględnieniem konieczności zapewnienia bezpieczeństwa, wiarygodności oraz niezaprzeczalności danych, które zostały zawarte w tych księgach.

Podmioty gospodarcze mają obowiązek przekazać pliki JPK na żądanie organów podatkowych i organów kontroli skarbowej w określonych terminach:

  • od 1 lipca 2016 r. – duże podmioty[1]
  • od 1 lipca 2018 r. – mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa.

 

Z kolei przekazywanie postaci elektronicznej ewidencji zakupu i sprzedaży (JPK_VAT) odbywać się powinno co miesiąc poprzez środki komunikacji elektronicznej, z uwzględnieniem potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa, wiarygodności i niezaprzeczalności danych zawartych w księgach. Harmonogram przekazywania tych plików jest następujący:

  • od 1 lipca 2016 r. – duże podmioty
  • od 1 stycznia 2017 r. – małe i średnie podmioty
  • od 1 stycznia 2018 r. – mikro przedsiębiorcy.

 

Ważne! Księgi podatkowe i dowody księgowe podlegają zasadom archiwizacji. Dowody w formie elektronicznej powinny być dostępne na żądanie organu podatkowego i odzwierciedlać oryginalne zapisy w księgach i dowodach.

Przekazanie danych zostanie poprzedzone testami prawidłowości struktury pliku i poprawności danych, które są w nim zawarte[2]. W przypadku błędnych danych organy wskażą konkretne pozycje, w tym również te, które były obowiązkowe, a nie zostały wypełnione.

Dane, których zażądają organy podatkowe, na potrzeby JPK, mogą pochodzić z aplikacji źródłowych lub mogą zostać wygenerowane z Hurtowni Danych.

Ważne! Wszystkie dane, które zostaną zgromadzone w postępowaniach kontrolnych podlegają tajemnicy skarbowej oraz regułom wynikających z ochrony danych osobowych!

 

Wprowadzenie JPK niesie ze sobą wiele korzyści dla podatników i administracji. Najistotniejszym celem JPK jest zlikwidowanie przeszkód w przekazywaniu danych elektronicznych. Skutkiem tego powinno być skrócenie czasu kontroli, a także zminimalizowanie jej uciążliwości i zaniżenie kosztów. Wielokrotnie przekazywanie pliku będzie przeprowadzane jedynie w ramach czynności sprawdzających, po których szczegółowa kontrola u podatnika nie będzie już w ogóle konieczna! Ponadto korzyścią dla samych podatników będzie uzyskanie nowego mechanizmu kontroli wewnętrznej, pozwalającego na monitorowanie pracy służb księgowych. Dodatkowo podatnicy uzyskają możliwość komunikowania się między sobą dzięki wykorzystaniu struktury zestawienia faktur.

Z kolei ogromnym zyskiem dla administracji powinna być automatyzacja weryfikacji danych podatkowych. Administracja zdobędzie narzędzia, które umożliwią sprawniejsze przeprowadzenie czynności sprawdzających i kontroli. Dzięki dostępowi do uporządkowanego zbioru danych organy kontroli szybko ustalą nieprawidłowości, dzięki czemu przyśpieszą potwierdzenie prawidłowości rozliczeń. Proces szybkiego ustalania nieprawidłowości umożliwi skuteczne przeciwdziałanie zjawiskom takim jak wyłudzenie VAT lub unikanie opodatkowania.  Ponadto możliwe będzie ujednolicenie procedur sprawdzających i kontrolnych, dzięki czemu zarządzanie zespołami, które realizują czynności kontrolne powinno być efektywniejsze. Istotne będzie także obniżenie kosztów poprzez szersze zastosowanie dokumentacji w formie elektronicznej.

 

Wszelkie problemy i pytania w zakresie JPK należy kierować na adres: info.e-deklaracje@mf.gov.pl

[1] Zgodnie z art. 29 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1649) „Mali i średni przedsiębiorcy, w rozumieniu ustawy zmienianej w art. 12, w okresie od dnia 1 lipca 2016 r. do dnia 30 czerwca 2018 r. mogą przekazywać dane w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a § 2 ustawy zmienianej w art. 1”. Definicja małych i średnich przedsiębiorców została zawarta w art. od 105 i 106 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. 2013, poz. 672).

W interpretacji z 20 czerwca 2016 r. wskazano na zasadność stosowania kryteriów zatrudnienia średniorocznego oraz rocznego obrotu netto, o których mowa w art. 104 – 106 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, także do podmiotów, które nie mają statusu przedsiębiorcy. Zgodnie z interpretacją: okresy przejściowe, jakie przewidziane są w art. 6 ust. 2 ustawy nowelizującej z dnia 13 maja 2016 r. dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorców, należy odpowiednio zastosować do podatników VAT obowiązanych do prowadzenia ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, którzy nie mają statusu przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Okres przejściowy, jaki został przewidziany w art. 29 ustawy nowelizującej z dnia 10 września 2015 r. dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorców, należy odpowiednio zastosować do podmiotów, które nie mają statusu przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

[2] Będą to testy, które zweryfikujące spójność, dokładność i kompletność ksiąg orazi deklaracji podatkowych. Jako podstawowe uznane będą testy weryfikujące wymogi formalne dla ksiąg, takie jak kolejna numeracja, luki i duplikaty zapisów. Właściwą grupę testów będą stanowić testy rzeczywiste, m. In.: weryfikacja związku przychodów z kosztami ich uzyskania, ciągłości stosowania zasad rachunkowości (np. zasad wyceny aktywów metodą FIFO, LIFO), prawidłowości stosowania stawek podatku od towarów i usług itp.